Uit onderzoek van de Universiteit van Michigan blijkt dat slimme mensen even racistisch zijn als domme. Intelligente mensen kunnen hun vooroordelen echter beter verbergen. Racisme en vooroordelen komen volgens het onderzoek voort uit de behoefte van dominante groepen om hun privileges tegenover andere sociale groepen te 'legitimeren en beschermen'.
De uitkomsten verbazen me niets. De resultaten van het onderzoek doen denken aan het integratiedebat in Nederland, met als extremen de linkskerkelijke hoogopgeleide allochtonenknuffelaars die de problemen van integratie niet kennen vanwege hun grachtengordelheid en die er alle baat bij hebben hun privileges te verdedigen, en aan de andere kant de minder goed opgeleide man (v/m) van de Vogelaarstraat die veel minder te verliezen heeft en die zich vertegenwoordigd weet door iemand die de problemen met integratie heel duidelijk ziet en ook zeer kordate oplossingen zegt te hebben. Er is veel veranderd in integratieland.
In mijn jeugd bestond integratie nog niet, laat staan een integratieproblematiek. Alleen vrouwen integreerden in die tijd, maar dat heette toen nog emancipatie. Problemen van die tijd waren van een totaal andere orde: een ijskoude oorlog die de totale vernietiging van de planeet Aarde kon betekenen.
Ik geloof dat ik heel aardig ben grootgebracht in de wetenschap dat mensen gelijk zijn, ongeacht kleur, geaardheid of wat dan ook. Dat was ook prima te doen. In de nieuwbouwwijk in Vianen waar ik opgroeide woonden alleen blanke hoogopgeleide Hollanders. Er was wel een homostel in de straat, maar dat is me indertijd niet eens opgevallen, zo tolerant was ik. Gelijkheid was er ook in die zin dat er op vrijwel iedereen in de straat wel wat viel aan te merken, volgens mijn ouders dan. Het huis te slordig of juist te netjes, de kinderen te sloom of te wild, te veel huisdieren of te weinig...
Samsam
Als zoon van hoogopgeleide linkse ouders las ik vroeger natuurlijk Samsam. Daarin stonden prachtige foto's van mensen en vooral ook kinderen van over de hele wereld. In hun natuurlijke habitat. Een foto die me altijd s bijgebleven is die van een Aziatisch jongetje dat een rijstkorrel rechtopstaand tussen twee eetstokjes vasthield. Dat waren voor mij allochtonen: mensen die in een ander land woonden.
Tijdens mijn lagere en middelbare schooltijd heb ik in totaal bij vijf niet-witte Hollanders in de klas gezeten. Zo weinig dat ik hun namen nog weet: Sharda, Anil, Perry, Eddie en de onvermijdelijke Mohammed. Het maakte mij geen reet uit dat het niet-witte Hollanders waren. Ze waren tof of ze waren het niet. Ik had niet het idee dat ze nou zo anders waren, alhoewel Sharda bij het opzeggen van de tafels 1 maal 1 zei en wij 1 keer 1. Alhoewel Perry en kroeshaarkam had die er best grappig uitzag. Alhoewel het bij Anil thuis heel bijzonder rook naar allerhande exotische kruiderijen. Alhoewel Eddie grote moeite had te bepalen wanneer hij grootte of grote moest gebruiken in een geschreven zin. Alhoewel Mohammed echt fantastisch door het systeemplafond kwam vallen tijdens de les, alhoewel ik geen flauw idee meer heb waarom en hoe ie daar terecht was gekomen.
DNA
Racisme vind ik sowieso een vaag gegeven. DNA-onderzoek heeft aangetoond dat de mensheid genetisch zozeer op elkaar lijkt dat het evident is dat het om één ras gaat. Ras is een verzinsel en racisme is daarmee ook een verzinsel. I'm gonna send him to outer space to find another race.
Vooroordelen, daar kan ik dan weer wel wat mee. Dat is ook het maffe met vooroordelen: soms heb je gewoon het idee dat ze niet volledig uit de lucht gegrepen zijn, dat er wel een kern van waarheid in zit. Geef het maar toe!
Je kunt mensen echt alles wijs maken, als je het maar vaak genoeg herhaalt en hard genoeg roept. Maar dat werkt het beste als er af en toe wat schijnbare feitjes zijn die het vooroordeel ondersteunen. Anders krijg je vroeg of laat mensen die beweren dat het anders is. Net als bij leugens kun je bij vooroordelen voor het beste resultaat beter enigszins bij de waarheid blijven. En met vooroordelen moet je net als met wetenschappelijk onderzoek over slimme en domme racisten alles wel in perspectief blijven zien: kenmerken van een individu zeggen niks over de groep, kenmerken van de groep zeggen niks over het individu. Maar ja, dat levert dan weer geen spetterende stukjes op...
