KERK

We zitten te ontbijten in hotel Waanders te Staphorst. Gisteren hebben we de hele dag gewandeld, vandaag wordt het ook weer een lekkere dagje wandelen. Het is zondagochtend en we zitten aan het raam. Aan ons weinig uitgeslapen oog trekken vreemde kostgangers onzer lieven Heer voorbij. Op weg naar de ochtenddienst. Het is een soort folkloristische carnavalsoptocht, maar je kunt er donder op zeggen dat hier - in dit weekend van de carnaval - niets gevierd is. Nog geen teugel.

Ik heb wel een zeker beeld bij Staphorst, maar de werkelijkheid is toch weer anders. Klederdracht, het zal wel. Meisjes en jonge vrouwen met lange rokken: tuurlijk. Dat je jezelf, je familie, je dorp en de hele christenheid in het algemeen te schande maakt bij overspelig gedrag of seks voor het huwelijk: logisch. Ach ja, nog niet zo heel lang geleden werden hier onreine vrouwen op een boerenkar door het dorp gereden om bespot en beschimpt te worden. Het was een christen-fundamentalistische enclave. En dat is het nog steeds vertellen mij de verkiezingsborden: lijst 1: SGP, lijst 2: CU, lijst 3: CDA.

Als je al die mensen tijdens het ontbijt live voorbij ziet komen is dat toch best wel vreemd. Bijna iedereen fietst op een ouderwetse hoe-sterk-is-de-eenzame-fietser-fiets, vaak voorzien van kleurrijke huisvlijtig gehaakte jasbeschermers. Auto's rijden er niet of bij hoge uitzondering. Dat is nog steeds not done op zondag. De oudere vrouwen hebben eens soort zwarte regenponcho aan met drie knopen als kleine witte rechthoekige lijstjes. Daaronder een lange donkerblauwe rok. Mannen en vrouwen hebben vaak authentiek aandoende hoofddeksels op. Zo af en toe zie je bejaarde vrouwen met geruite theedoek met een gat waardoorheen het hoofd gestoken is. De jongedames hebben inderdaad lange rokken aan, zijn getooid met weinig modieuze staartkapsels en zijn zich niet te buiten gegaan aan massaal gebruik van make up. In klederdrachtelijke zin is er nog weinig veranderd.

Na het ontbijt gaan we op pad. De op zich mooie historische boerderijen aan de lange rechte hoofdstraat - de gemeenteweg - zijn voorzien van raamluiken en lijsten in de kleuren groen en blauw. Het lijkt er op alsof in Staphorst een prijsvraag is uitgeschreven wie de schreeuwendste kleurvariant kon vinden. Er wordt in deze vrome gemeenschap niet gevloekt, de gekozen combinaties blauw-groen doen dat zeker wel. Ik denk dat je er behoorlijk misselijk van wordt als je zondagochtend met een bonkend kater kerkwaarts gaat.

In het dorp zijn winkels die in dorpen van gelijke grootte al lang en breed verdwenen zijn. Een hoedenmaker, en brei-en haakwinkel, de Jacqueline huidstudio. Typografie en vormgeving van de uithangborden en inrichting van de etalages roepen nostalgische gevoelens op. Rond de hervormde kerk is het helemaal afgeladen met rijwielen. Binnen wordt vast hel en verdoemenis gepredikt. Ze zullen het wel verdienen... Voor de kerk staat een bordje waarop beleefd wordt gevraagd geen foto's te nemen van de kerkgangers. Het blijft toch gek: openluchtmusea zijn toch juist bedoeld om foto's te nemen?