ETHIEK

In een krant stond onlangs dat robotwapens onder vuur liggen. Dat blijkt bij nadere lezing wel mee te vallen. De koppenmaker van dienst was iets te creatief. VN-rapporteur voor buitengerechtelijke executies - is dat een slechte vertaling of gaat het echt om executies? - Heyns wordt in het stuk geciteerd: 'De internationale gemeenschap moet zich buigen over de wettelijke, politieke, ethische en morele gevolgen van de ontwikkeling van dodelijke robots.' Niets meer en niet minder.

Dat de internationale gemeenschap de wettelijke en politieke aspecten bespreekt vind ik tot daar aan toe. Maar dat die arme robots worden getoetst aan een ethisch en moreel kader, dat vind ik vreemd. Hoe kun je nou een onwetend ding dat gemaakt is om mensen te laten ontploffen hierop toetsen? De mensen die deze dodelijke robots programmeren om bevelen uit te voeren, en de bevelhebbers zelf, dat zijn toch degenen die hier over gaan? Of moet je je ethischer gedragen omdat bij het gebruik van een robot je zelf geen mensen verliest? En waarom zouden robots dan geen mensen mogen vermoorden en mensen wel? En moeten de ethische en morele aspecten van zelfmoordaanslagen en bermbommen dan ook niet gelijk onder de loep worden genomen?

Ik dacht dat juist bij oorlog winnen belangrijker was dan het meedoen. En je maakt de meeste kans op winst door meer leden van de tegenpartij te doden dan dat er van je eigen manschappen worden omgebracht. En daarbij zijn heel veel middelen geoorloofd. Ethiek en oorlog, vrienden zijn het niet. Maar het lijkt me stukken ethischer om een zwaar bewapende robot een mitrailleursnest in te sturen dan je eigen manschappen.

Het lijkt me het beste wanneer de inzet van dodelijke robots tot speerpunt wordt gemaakt in iedere defensiestrategie wereldwijd. Waarbij defensie in dit verband eufemistisch dient te worden opgevat. Massale inzet van robots zal er voor zorgen dat er over een jaar of tien bij oorlogen die er een beetje toe doen überhaupt geen mensen meer dood gaan. Een oorlog wordt een grootschalig robotgevecht in een prachtige arena, op primetime gebracht bij u in de huiskamer. Brood en spelen. Bloeddorstige robots zonder bloed bevechten elkaar. En mocht je als land geen robot hebben, dan is er een clausule dat ook soldaten de arena in mogen worden gejaagd zodat er nog een klein beetje sprake is van equality of arms.

En nog twintig jaar er bij en de robots kunnen zelf hun morele en ethische afwegingen maken, zonder tussenkomst van enige menselijke invloed, behalve die van de programmeur. Geen emotionele overwegingen als: 'Hij moet boeten voor de moord op mijn beste vriend, ' 'Voor volk en vaderland' of 'Allah akbar!' De robots maken doorlopend nette berekening die in een fractie van een fractie van een seconde leiden tot een volstrekt ethische beslissing of er al dan niet een genadeschot moet worden gelost.

Of dit op korte termijn leidt tot de oplossing van de vluchtelingenproblematiek wereldwijd waag ik te betwijfelen, maar ach... je moet ergens beginnen.