KWEEK

Van de week stond in de krant dat de laatste neushoorn van Vietnam is overleden. Daarmee is de soort in ieder geval in Vietnam uitgestorven. En waarom? Omdat de mens meent dat er geneeskrachtige werking schuilt in een tot poeder gemalen neushoornhoorn. Dat gemalen neushoornhoorn net als elk ander homeopathisch middel niet beter werkt dan een placebo is bekend. Maar homeopathie is een miljoenenbusiness en zo ook de neushoornhoorn. De meesten denken dat de Mens een rationeel handelend wezen is, de geschiedenis bewijst maar al te vaak het tegendeel.

Mensen hebben een rare ambivalente houding jegens hun mededieren. Sommigen knuffelen dieren en vragen ze om raad in moeilijke tijden maar versmaden andere dieren niet als ze gebakken op hun bord liggen. Sommigen doen hun uiterste best om bijzondere vogels te spotten in de vrije natuur maar eten 's avonds - vogels spotten maakt hongerig - met graagte een gemarineerde plofkip met patat. Sommigen vinden het lastiger om met mensen om te gaan dan met dieren, wat op zichzelf heel begrijpelijk is. Sommigen vergrijpen zich aan dieren, niet omdat ze van die dieren houden maar omdat ze jeuk hebben aan hun snikkel. Sommigen schieten enerzijds vossen - schadelijk - dood om anderzijds weidevogels - zeldzaam, lief, zielig - voor hun vraatzucht te behoeden. Sommigen vinden het martelen van dieren leuk, maar De Nederlander niet, en daarom is er de dierenpolitie.

Mensen hebben in de geschiedenis van de dierheid al regelmatig te kennen gegeven dat ze niet zo goed weten hoe ze met dieren moeten omgaan. Bill Bryson geeft in zijn fantastische Een kleine geschiedenis van bijna alles een aantal voorbeelden van dieren die door toedoen van de mens min of meer per ongeluk zijn uitgestorven, andere soorten hebben het tot op heden en ternauwernood gered: dodo's, trekduiven, buidelwolven, tonijnen, bizons. Het schijnt dat het langjarig gemiddelde aantal uitstervende diersoorten een per vier jaar is, maar dat we inmiddels - sinds de mens zich er mee is gaan bemoeien - qua uitroeiing 120.000 maal hoger zitten.

Bryson geeft een voorbeeld van Engelse avonturiers en fervente vogelliefhebbers die liefst zeer zeldzame vogels verzamelen. Zo vinden zij op een kwade dag de allerlaatste twee exemplaren van de prachtige Bachmanzanger en vermoorden die voor hun collectie, om vervolgens te constateren dat uitsterven toch wel heel definitief is. Als een kleuter die te hard in zijn hamster heeft geknepen. Een andere vogelliefhebber vertelt: "Hoewel ze bij bosjes vielen, leek de affectie van de overlevenden bij elk volgend salvo groter te worden; want nadat ze een paar rondjes om de plek hadden gevlogen, streken ze weer vlakbij me neer om met zulke onmiskenbare tekenen van deernis op hun gedode kameraden neer te kijken, dat het me totaal ontwapende." En dat laatste dan in overdrachtelijke zin, want, vervolgens herlaadt hij zijn geweer om nog een bosje treurende parkieten af te schieten.

Ook ik heb een ambivalente houding jegens de dieren. Ik haat honden maar vind koeien en vogels leuk.  Huisdieren haat ik niet per se, maar als ik ze zelf moet onderhouden dan leven ze kort en sterven ze een horrordood zonder dat ik er iets aan kan doen. Ik eet weinig vlees maar ben geen vegetariër. Gelukkig mag ik wel zeggen! Van het weekend kreeg ik in het fantastische restaurant De Wiemsel geelvintonijn voorgezet, het net iets minder zeldzame broertje van de blauwvin. Je kunt het echt niet maken om dat te eten. Ik heb onlangs weer beelden gezien van hoe tonijnen gevangen worden, gruwelijk! Maar toch... je stuurt zo'n fantastische klaargemaakt geelvin niet terug. Het was menu du chef, ik had het niet eens zelf gekozen.

Laten we wel wezen: de tonijn heeft het ook wel aan zichzelf te wijting dat ie op uitsterven staat. Moet je maar niet zo lekker zijn! Het zou logisch zijn als de elementaire krachten achter de evolutie er voor zorgen dat op termijn tonijnen ontstaan die ontzettend smerig of mogelijk zelfs dodelijk zijn. Zodat er geen enkele reden meer is deze vis massaal uit de zeeën te trekken om er ingewikkelde sushi van te maken. Wellicht komen er nog eens neushoorns zonder hoorn op hun neus ter wereld. Nu ik er over nadenk: ik neem aan dat neushoorns weinig hoorn hebben bij hun geboorte, want dat bevalt niet echt lekker.

Waar ik bang voor ben is dat de evolutie te langzaam gaat om deze soorten te redden. Kijk maar naar de dodo. Evolutionaire aanpassing gedurende honderdduizenden jaren aan de omstandigheden op een eiland waar geen roofdieren zijn leidt tot rampen als die zich onverwijld toch melden. En inderdaad, de mens is het grootste roofdier op aard.

Een echt goede oplossing om beesten zowel een beter leven te geven als ze te behoeden voor uitsterven is zonder meer kweekvlees. Het klinkt inderdaad een beetje eng, maar over een jaar of tien gaat dit de grote doorbraak worden in de mondiale voedselvoorziening. Geen beest hoeft nog te worden vermoord, mond- en klauwzeer zijn verleden tijd, boerderijdieren bestaan louter voor de knuffel.

Kweekvlees is een zeer redelijk alternatief voor de bio-industrie. Het worden fabrieken met vleeskweekjes waarbij alleen de allerbeste cellen van de allerbeste beesten zich vrolijk vermenigvuldigen zonder dat ze een beest zijn met gevoel en aaibaarheidsfactor. Elektrische stroompjes worden door de cellen heengejaagd voor genoeg contracties om een lekker stevig stukje vlees te laten ontstaan. Het voederen van cellen is honderd keer efficiënter dan het voederen van beesten, dus houden we genoeg landbouwgrond over om de hele wereld van voedsel te voorzien. Behalve enige gewenning aan het idee van kweekvlees en mogelijk enige technische details van de kweekvleesproductie zie ik geen enkele goede reden waarom dit niet zou lukken. Alhoewel, ik zie er een: den Mensch.